Мугудайская модельная библиотека

Советскай Союз Геройа,бастакы космонавт Ю.А.Гагарин
муус устар 12 күнүгэр, 1961сыллаахха космоска көппүтэ

Ю.А.Гагарин космоска 108 мүнүүтэ сылдьыбыта. Көтөрүн саҕана скафандра туох да бэлиэтэ суоҕун өйдөөн көрөн шлемыгар “ СССР” диэн суруйбуттар, атын дойдуга түһэр түгэнигэр биллиннэр диэн. Омук дойдутугар буолбакка, сарсыарда 10ч 45м, Саратовскай уобалас,Смеловка дэриэбинэтигэр бааһынаҕа кэлэн түспүт.
Инньэ гынан боростуой колхуостаахтар бастакы космонавы, геройу көрсүбүттэр.

Биһиги Сахабыт сирэ Ю.А.Гагарины кытары туох эмит сибээстээҕэ буолуо дии саныыгыт дуо?
Киһи үөрүөх сибээс баар эбит. Мөлүйүөнү да кыайбат дьонноох Сахабыт сирэ бу улахан , аан дойдуну аймаабыт үтүө түгэҥҥэ кыттыыны ылбыттар.

Космонавтикаҕа сыһыаннаах этиини толорон ситэрэн биэр.

Сири-халлааны бүгүн туох сэргэхситтэ,
Сирэйи-хараҕы үөрүүнэн чэмэлиттэ?
Ыраас күн да бу курдук чаҕылыппат,
Ырыа-тойук да маннык сатарбат.
Киһи космос куйаарыгар көттө,
Киһи аатын үрдэтэн эргийэн кэллэ!
Эҕэрдэ, эйиэхэ биир дойдулаахпар,
Эр сүрэхтээхпэр, албан ааттаахпар!

Итинник диэн суруйбут «Эйиэхэ эҕэрдэ» диэн хоһоонугар поэт Сергей Васильев-Борогонскай 1961 сыл муус устар 12 күнүгэр — сэбиэскэй лүөччүк-космонавт Юрий Гагарин сири эргийэн кэлбит үөрүүлээх түгэнигэр. Саха элбэх суруйааччыта бэлиэ түгэни уруйдаан хоһуйбут. Ол курдук, Альберт Бүлүүйүскэй 1961 сыл муус устар 25 күнүгэр «Ленинскэй знамя» хаһыакка «Киһи көттө!» диэн бэртээхэй хоһоонун бэчээттэппит.

Сахалар, дьиҥэр, 70-с сылларга космонавтаммыт буолуохтаах этибит. Ньурбаттан төрүттээх Валентин Капитонович Иванов Ейскэйдээҕи авиационнай училищеҕа үөрэммитэ. Туйгуннук бүтэрэн, Гагарин аатынан салгын-байыаннай академиятыгар киирбитэ. 1968 с. “Ыйга тахсыы” диэн бырагырааманан 200 лүөччүгү сүүмэрдээн, көтөргө бэлэмнээн саҕалаабыттара. Олор истэригэр В.К. Иванов хабыллыбыта. Хомойуох иһин, эһиилигэр сөмөлүөт саахалыгар түбэһэн, хаҥас илиитин тарбахтарын быстарарга күһэллибитэ. Онон баҕа санаата туолбатаҕа. Ол оннугар учуонай буолбута. “Аэронавигация” диэн улахан тэрилтэ генеральнай дириэктэригэр тиийэ үүммүтэ.